Saturday, December 20, 2008

"An Ghaoth i nGort na hEornan": Léirmheasín Scannáin.

Chríochnaigh mé maidín seo an scannán le Ken Loach "An Ghaoth i nGort na hEornan". Léigh mé ar an Vicipéid as Gaeilge faoi an peictíur ina dhiaidh sin. Ar mhaith leat sé? Bhuel, b'fhéidir má bheifí mhaith leis an stair sóisialaí sheanchas-Éireann.

Is teideal é de amhráin cáiliúl go raibh caintha gur briseadh ar na hÉireannaigh Aontuithe sa bhlian 1798 agus ina dhiadh dó. Ar ndóigh, bhí cuid díobh fós ná raibh claoidhte agus thug an míshástacht a bhí ar na daoine misneach doíbh chun éirghe amach aríst," déir Míchaél Ó Siochfhrada ina leabhar aigesan féin faoi stair na hËireann. Foghlaimím eolas agus frasaí as cóip dháteanghach shean-théacsleabhair agam.

Bhí sa bhlian 1920 ann. Osclaíonn na scéal ina faoin tuithe ina gContae Chorcaí. Níor fhreagair Mícheál eile, Ó Súilleabháin, as Béarla nuair ag teacht Dúbhchrónaigh ag bagairt fear ina dhaidh ag iománaíocht. De réir Sasanaigh go bhfuil cluiche go raibh 'tionál neamhdhleathach' ann. D'inis Mícheál ainm agamsa féin as Gaeilge amháin. Fuair Mícheál bás de ghoin nuair a buaíle le dhá saighdiúir ann ar an feirm.

Is Damien Ó Donnabháin doctúir og é. Ach, ní tosóidh go Londain a obair ina ospideal. Chonaic sé an dúnmharú Mhíceáil agus agairt dhíoghaltais eile ar siubhal. Chuaigh Damien ag dul sna hÓglaigh na hÉireann ansin.

Lheann sé an troid dúr. Thit Damien i ngrá leis Sinéad. Is deirfiúr Mhícheál na marbh í. Ceanglaíonn mna na Cumann na mBan. Foghlaimeiodh tú faoi Dáil Éireann, na Cóirteannaí Poblachtach, Rialtas Dúthchais, an Fógruigheadh, an Connrádh, agus, go críochnúil, an Cogadh Cathardha ann.

Throid Damien ar aghaidh Tadhgín. Is deartháir é Dhamien. Bhí Tadhgín ag dulta Arm an tSaorstáit. Is cuimhne liom é na scannán eile le Loach "Tír agus Saoirse" faoi cogadh cathardha eile níos deanaí ina Spáinn.

Is cosuil scannán le stair fíonaíolach na hÉireann é. Tosaíonn an Fhianníocht anallód leis brúidiúlacht. Críochnaíonn scéal níos deireanach leis fuildhoirteadh níos mo.

"The Wind that Shakes the Barley:" A little film review.

I finished this morning the film by Ken Loach, "The Wind that Shakes the Barley." I read in the Irish-language Wikipedia about the picture afterwards. Would you like it? Well, perhaps if somebody would be pleased with socialist, narrative Irish history.

The title's from a famous song that was sung after the crushing of the United Irishmen in the year 1798 and its aftermath. Of course, "there was a share who still weren't cowed and discontent was brought to those who rose up again," according to Mícheál Ó Siochfhrada in his own book about the history of Ireland. I learned information and phrases from my bilingual copy of this old textbook.

It's in the year 1920 then. The story opens in the countryside of County Cork. Another Mícheál, Ó Súilleabháin, does not answer in English when the Black-and-Tans are coming threatening men after hurling. According to the English the game was an "unlawful assembly" there. Mícheál tells his name himself in Irish only. Mícheál finds death from wounds when he is beaten by two soldiers there on the farm.

Damien O'Donovan is a young doctor. But, he will not start to London to work in a hospital. He saw the murder of Mícheál and other uncivil acts of disgrace. Damien went going into the "Irish Republican Army" then.

He followed a hard struggle. Damien fell in love with Sinéad. She's the sister of dead Mícheál. Women join the "Cumann na mBan [Women's Association]." You will learn about the Irish Assembly, the Republican Courts, Home Rule, the Truce, the Treaty, and, at last, the Civil War there.

Damien fought against Teddy. He's Damien's brother. Teddy went into the Army of the Free State. It reminds me of another film by Loach, "Land & Freedom," about another civil war later in Spain.

The film's like the fratricidal history of Ireland. The ancient Fenian tales started with brutality. This newer story ends more recently with more bloodshed.

No comments: